Historia doktoratu en cotutelle na WUM i École polytechnique

Pobyt we Francji był możliwy dzięki Stypendium Rządu Francuskiemu (Bourse du Gouvernement Français) wypłacanemu przez Campus France. We Francji była dwa razy: wrzesień 2021-kwiecień 2022 oraz czerwiec-wrzesień 2023. Prócz tego we Francji dwa razy prezentowała wyniki doktoratu na konferencjach naukowych oraz obroniła pracę doktorską.

Jest farmaceutą, studia magisterskie skończyła w 2021 r., w październiku 2020 r. rozpoczęła studia doktoranckie na WUM w dziedzinie nauk farmaceutycznych, a we wrześniu 2021 r. studia doktoranckie na École polytechnique w dziedzinie nauk biologicznych.

Dziś opowiada o tym czym zajmowała się na doktoracie oraz dlaczego wybrała Francję i École polytechnique

- W pracy naukowej zajmowałam się modelowaniem molekularnym, tzw. badaniami in silico (łac. w krzemie), czyli wykorzystaniem szeroko pojętych symulacji komputerowych do analizy różnych układów bio-chemicznych, badania oddziaływania cząsteczek miedzy sobą, określania ich właściwości chem-fizycznych, a całościowo – do projektowania leków.

Konkretnie, w Polsce zajmowałam się tematyką steroidowych substancji leczniczych (np. estradiol, progesteron) i tworzenia kompleksów przez te związki z cyklodekstrynami (nośniki leków) w celu stworzenia układu o dobrej rozpuszczalności, czyli lepszej biodostępności. Badania prowadziłam głownie metodami obliczeniowymi, z zastosowaniem metod opartych na teorii Mechaniki Kwantowej.

Drugi rodzaj metod w modelowaniu molekularnym, to metody oparte na teorii Mechaniki Molekularnej. Są to metody mniej wymagające pod względem mocy obliczeniowej, tym samym można je wykorzystać do analizy większych układów (im więcej atomów w układzie, tym potrzebna jest większa moc obliczeniowa). Takie metody stosuje się np. do analizy oddziaływań receptor – ligand (np. substancja lecznicza). W moim przypadku, analizowałam układ ‘’Receptor Estrogenowy + Estradiol’’. Standardowo, w tego typu metodach wykorzystuje się klasyczne pola siłowe. Mają one niestety wiele wad jeśli chodzi o prawidłowy opis oddziaływań międzycząsteczkowych. Dlatego, już od wielu lat pracuje się nad rozwojem polaryzowalnych pól siłowych, które właściwie uwzględniając polarny/niepolarny charakter środowiska, dostarczają znacznie dokładniejszych wyników. Jednymi z głównych współtwórców polaryzowalnego pola siłowego AMOEBA, którego rozwojem zajmowałam się w moim doktoracie, są ośrodki badawcze w i pod Paryżem: Sorbona i École Polytechnique. W momencie mojej aplikacji na studia doktoranckie, mój późniejszy francuski promotor, występował właśnie z wnioskiem o grant na projekt dotyczący wykorzystania polaryzowalnego pola siłowego AMOEBA w badaniu układów zawierających m.in. receptory steroidowe.

Konferencja naukowa w Collège de France, Sorbona

Networking "Women in Business and Science", Polonium Foundation, Hôtel de Monaco, Ambasada RP w Paryżu

École polytechnique i jej renoma, czy wręcz legenda

École polytechnique to uczelnia de facto założona w 1804 r. przez Napoleona, początkowo jako uczelnia wojskowa. Do tej pory, podlega ona pod francuskiego Ministra Obrony. Uznawana jest za najlepszą lub jedną z najlepszych francuskich uczelni, ale bez względu na rankingi: cieszy się nienormalną wręcz popularnością i szacunkiem Francuzów, a studiowanie w niej jest równoznaczne ze znalezieniem doskonale płatnej pracy i etykietą przynależności do francuskiej elity.

Pierwotnie École polytechnique była usytuowana w centrum Paryża (okazało się, że podczas mojego drugiego pobytu we Francji mieszkałam blisko tych oryginalnych budynków), ale z racji rozrośnięcia się uczelni, w latach 70tych XX w. została przeniesiona pod Paryż, do Palaiseau (30min. pociągiem z centrum Paryża).

Moja codzienna praca na École polytechnique

Pracowałam w międzynarodowym zespole, składającym się z doktorantów i post-docków, z których każdy pochodził z innego kraju (na École polytechnique 40% doktorantów to obcokrajowcy). Pracę zaczynałam o godz. 7:30, ale była to moja własna decyzja, większość osób zaczynała pracować między godz. 9:00 a 10:00. O godz. 11:30 razem z naszym promotorem szliśmy na lunch, całość (dojście do restauracji, lunch i powrót do laboratorium) zajmowała 30-40 minut. i był to niejako czas briefingu: każdy z nas raportował do promotora nad czym aktualnie pracuje i omawialiśmy najważniejsze szczegóły co do pracy w dalszej części dnia. Dyskusja często była kontynuowana po lunchu. Raz w tygodniu, przed południem promotor rozmawiał z każdym członkiem zespołu na temat badań i ustalał dalsze kroki na cały tydzień. Pracę kończyłam między 15:30 a 17:30.

W ramach studiów doktoranckich zobowiązana byłam do odbycia zajęć doktoranckich, które wybierałam z dostępnej listy zajęć. W moim przypadku, znaczną część zajęć pokrywały mi przedmioty zrealizowane już podczas doktoratu w Polsce. We Francji skorzystałam z kursów języka francuskiego dla obcokrajowców, i zajęć o profilu managersko-ekonomicznych, prowadzonych przez naukowców z HEC Paris (trzecia najlepsza uczelnia biznesowa świata), którego kampus znajduje się tuż obok École polytechnique. 

Gdzie i jak mieszkałam podczas pobytu we Francji

W okresie wrzesień 2021 – kwiecień 2022 mieszkałam w akademiku na kampusie niedaleko École polytechnique. Było to doświadczenie wyjątkowe. Adres École polytechnique to miejscowość Palaiseau pod Paryżem, ale tak naprawdę miasteczko znajduje się u podnóża plateau Paris-Saclay, a uczelnia jest na płaskowyżu. Na plateau jest kilka wielkich połączonych ze sobą kampusów różnych uczelni, instytuty badawcze, laboratoria, akademiki, mieszkania dla naukowców i nic więcej. Wszystko to tak naprawdę tworzy jedno wielkie miasteczko akademickie: jeden sklep, jeden fryzjer, jedna apteka, jeden bar etc. Żadnych domów mieszkalnych, bloków innych niż akademiki; średnia wieku odwiedzających sklep to 20 lat lub nieco więcej. Kampus jest tak duży, że jeżdżą po nim przyspieszone autobusy. W 2026 r. ma zostać doprowadzone tam metro z Paryża. Wszyscy żyją tam nauką i dla nauki.

W okresie czerwiec-wrzesień 2023 mieszkałam w akademiku w centrum Paryża, dzielnica 5ta, niedaleko Panteonu, w średniowiecznym budynku, w którym kiedyś Kartezjusz napisał ‘’Myślę, więc jestem’’. Mimo, że Paryż, jak każde duże miasto, jest pełen turystów, głośny, często brudny i śmierdzący, było to bardzo piękne doświadczenie, bo dzięki lokalizacji w jakiej mieszkałam, co drugi dzień mogłam po pracy biegać w pięknych Ogrodach Luksemburskich, a co drugi dzień pędzić na rowerze przez Rue de Rivoli i oglądać zachody słońca nad Wieżą Eiffel albo katedrą Notre-Dame. 

Akademik przy Rue Rollin, 5ta dzielnica

Stypendium Campus France – co mi dało?

Stypendium Campus France to przede wszystkich finanse na pobyt i opłata za studia we Francji. To również unikalna formuła, doctorat en cotutelle: podwójny projekt naukowy pozwalający uzyskać stopień doktorski w obu krajach. Campus France to również istotne wsparcie w sprawach administracyjnych dot. aplikacji na studia doktoranckie we Francji. Uważam, że niezwykle ważnym elementem jest fakt, że każdemu stypendyście Campus France zapewnia miejsce w akademiku: jest to szczególnie istotne w Paryżu, gdzie wynajem mieszkania (pomijając koszta) jest procesem bardzo skomplikowanym, a wynajem na krótki czas jak w moim przypadku – pobyty we Francji kilkumiesięczne – jest w ogóle niemożliwy. Campus France to również możliwość poznania innych studentów i doktorantów z Francji i zagranicy oraz zobaczenia różnych zakątków Hexagonu – można wziąć udział w weekendowych wycieczkach organizowanych przez Campus France. Ja pojechałam do Pikardii.

Wycieczka rowerowo-piesza z Campus France do Pikardii: nad Sommą i nad Kanałam La Manche

Studia doktoranckie – nie tylko praca naukowa

Poza realizacją celów naukowych, podczas pobytu we Francji udało mi się osiągnąć dwie dodatkowe rzeczy: nauczyłam się języka Republiki oraz wszerz i wzdłuż przejechałam na rowerze Ile-de-France. Francja to naprawdę kraj rowerzystów, nabyłam rower i jako, że karta miejska Navigo pozwala poruszać się prawie każdym typem komunikacji miejskiej w obrębie regionu, w weekendy docierałam do takich miejsc jak znane mi z książek o muszkieterach Fontainebleau czy Saint-Germain-en-Laye, pedałowałam wzdłuż bajecznie malowniczych Sekwany, Marny i Oise, odwiedziłam miasteczka impresjonistów w okolicach Pontoise, Argenteuil i Moret sur Loing, oraz średniowieczne Dourdan i Provins, i wiele wiele innych. Przemierzyłam pieszo, rowerem i pociągiem Ile-de-France w każdym kierunku, tak, że mogłabym o tym napisać przewodnik.

Wyjątkowo miło wspominam wrześnie w Paryżu, gdy całe miasto wraca z nową energią po wakacjach, wszyscy żyją atmosferą nowego roku akademickiego, jest jeszcze ciepło, dni są długie, a w trzeci weekend września są Journées européennes du patrimoine, czyli europejskie dni dziedzictwa, które notabene są francuską ideą, zaadaptowaną później przez Unię Europejską. Jest to wyjątkowa okazja, nie tyko żeby zwiedzić wiele muzeów za darmo, ale przede wszystkim żeby odwiedzić miejsca, które są zabytkowe, a zwykle zamknięte dla publiczności, np. Pałac Luksemburski, czyli francuski Senat. 

I na końcu, Paryż studencko-doktorancki, to także Paryż muzyczny – wiele wieczorów spędziłam w Opéra Garnier i Théâtre des Champs-Élysées.

Mimo wielu przeciwności losu w moim polsko-francuskim doktoracie, przeciwności które wynikały albo z problemów naukowych – a na takich zmaganiach w końcu nauka polega, albo z problemów kulturowych – bo Francuzi to naród z wieloma zwyczajami, obyczajami, do których trzeba się przyzwyczaić i przystosować, mimo to, co drugi dzień szczypałam się w policzek żeby sprawdzić czy to naprawdę, czy naprawdę można być tak szczęśliwym jak ja wtedy w granicach République Francaise. 

W przypadku pytań, zapraszam do kontaktu: https://www.linkedin.com/in/anna-helena-mazurek/