ΙΣΤΟΡΙΕΣ Alumni - ΣΕΙΡΑ ΠΟΡΤΡΕΤΑ : ΑΝΕΣΤΗΣ ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ

Έφυγα από την Ελλάδα 17 χρονών και πήγα στο Bordeaux για να σπουδάσω χωροταξία. Από την αρχή είχα ως στόχο να σπουδάσω χωροταξία, ήταν κάτι που με μάγευε και το ήθελα πάρα πολύ. Η ιδέα της Γαλλίας στην ηλικία των 17 με γοήτευε, αν και με φόβιζε λίγο, λόγω του ότι δεν ήξερα γαλλικά. 

Ξεκίνησα λοιπόν την πρώτη χρονιά στο Πανεπιστήμιο Bordeaux 3, Michel de Montaigne, μαθαίνοντας γαλλικά σε ένα τμήμα που ήταν όλοι ξένοι, από διαφορετικές χώρες δηλαδή. Εκεί αντίκρισα για πρώτη φορά την πολυπολιτισμικότητα. Ήταν μια αξέχαστη χρονιά, όπου ανακάλυψα τον κόσμο, έκανα φίλους από όλο τον κόσμο και με μερικούς έχω ακόμη επαφή. 

Στη συνέχεια ξεκίνησα τις σπουδές μου για τις οποίες είχα πάει στη Γαλλία. Ξεκίνησα με το DEUG Γεωγραφίας, τα πρώτα 2 χρόνια. Εδώ ένας νέος κόσμος ανοίχτηκε μπροστά μου, από τους καθηγητές και τα μαθήματα που είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όσο και από τους συμφοιτητές μου μέσα από τους οποίους ουσιαστικά ανακάλυψα και αγάπησα τον γαλλικό πολιτισμό. Στη συνέχεια έδωσα εξετάσεις και πέρασα στην Maitrise des Sciences et Techniques de l’Αménagement du Territoire,  όπου πήρα το πτυχίο του χωροτάκτη και στη συνέχεια έκανα ένα μεταπτυχιακό DESS en Urbanisme Operational. Τέλος, έχοντας πια επιστρέψει στην Ελλάδα, έκανα την Διδακτορική μου Διατριβή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. 

Το πλεονέκτημα των σπουδών στη Γαλλία είναι η σημαντική δυνατότητα εξέλιξης και προοπτικής που σου δίνουν τα Πανεπιστήμιά τους. Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων έρευνας με την οποία μπορείς να ασχοληθείς και σημαντικές προοπτικές σταδιοδρομίας. Σου δίδεται η δυνατότητα να βγεις από τον μικρόκοσμο στον οποίο όλοι μας πολύ συχνά επαναπαυόμαστε και να ανακαλύψεις μια άλλη διάσταση του κόσμου. Θεωρώ όμως ότι το βασικότερο είναι ότι οι σπουδές στη Γαλλία μου προσέφεραν μια δυναμική μελλοντική προοπτική, μου έμαθαν να έχω κριτική σκέψη και να σκέφτομαι το μέλλον.

Σήμερα είμαι Επίκουρος καθηγητής χωρικού σχεδιασμού στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Πρίν από την ακαδημαϊκή μου καριέρα, διετέλεσα Δ/ντης στη Δ/νση Χωροταξικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Προϊστάμενος στο Τμήμα Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων της ίδιας  Διεύθυνσης. 

Κατά τα έτη 2002 έως και 2005 εκπροσώπησα ως Εθνικός Εκπρόσωπος το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες. Διετέλεσα επίσης αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Μητροπολιτικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΝ και συμμετείχα ως εμπειρογνώμονας στην Επιτελική Επιτροπή Συντονισμού και Παρακολούθησης της εκπόνησης του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες και για τον Τουρισμό. 

Είμαι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Συνδέσου Επιχειρηματικών Πάρκων (ΕΣΕΠΠΑ) και αναπληρωματικό μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας του ΥΠΕΝ. Είμαι επίσης μέλος της μόνιμης «Επιτροπής Χωροταξίας και Δικτύων» του ΣΕΒ, και μέλος της μόνιμης Ομάδας Εργασίας «Επιχειρηματικών Πάρκων» του ΣΕΒ. 

Έλαβα, το 2016, υποτροφία από τη Γαλλική Κυβέρνηση, για την εκπαίδευσή του στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης της Γαλλίας (Ecole Nationale de l’Administration-ΕΝΑ), με θέμα «δημόσιες πολιτικές από το σχεδιασμό τους μέχρι και την αξιολόγησή τους».

Από το 2000 εργάσθηκα ως Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό στο ΥΠΕΝ  και ασχολήθηκα, μεταξύ άλλων, με την εκπόνηση την αξιολόγηση και την αναθεώρηση των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων (ΑΠΕ, Τουρισμού, Βιομηχανίας, Ορεινού Χώρου, Υδατοκαλλιεργειών, Ορυκτών Πρώτων Υλών) στην αξιολόγηση και αναθεώρηση των Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού, στη σύνταξη των προδιαγραφών για το τοπίο στα Περιφερειακά Πλαίσια, στην Εθνική Επιτροπή για το Τοπίο. 

Εκπροσώπησα το ΥΠΕΝ στην Επιτροπή των Ανώτατων Λειτουργών Χωροταξίας της Comité Européen des Ministres d' Aménagement du Territoire (CΕΜΑΤ), στο Συμβούλιο της Ευρώπης ενώ διετέλεσα εκπρόσωπος στις ομάδες εργασίας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). 

Διδάσκω  επίσης χωροταξία στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης και στα επιμορφωτικά προγράμματα στο Ινστιτούτου Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ)του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης. Έχω εργασθεί ως επιστημονικός σύμβουλος για την προετοιμασία και διοργάνωση διεθνών συνεδρίων, ενώ κατά τα έτη 1995-1996 απασχολήθηκα ως επιστημονικός συνεργάτης στην UNESCO, στο Παρίσι.

Όσον αφορά την χωροταξία στην Ελλάδα, είναι γεγονός ότι η μέχρι σήμερα χωροταξική πολιτική κατάφερε άλλοτε να απαντήσει ικανοποιητικά και άλλοτε λιγότερο ικανοποιητικά στις προκλήσεις με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπη η Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια. Προσπάθησε να ακολουθήσει τόσο τις εξελίξεις όσο και να αφουγκραστεί την κοινωνία τα χρόνια αυτά.

Σήμερα όμως τα δεδομένα είναι διαφορετικά, μιας και διανύουμε μια περίοδο γρήγορων και σημαντικών αλλαγών στις οποίες τα μοντέλα ανάπτυξης πρέπει να προσαρμόζονται. Μετά την εκδήλωση της πρόσφατης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η χωροταξία βρέθηκε αντιμέτωπη με νέα και κρίσιμα ζητήματα που συνδέονται αφενός με την ανάγκη αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της κρίσης και αφετέρου με τη χωροθετική ευελιξία που χρειάζεται η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην πορεία προς την ανάκαμψη.

Η χωροταξία και η πολεοδομία εξακολουθούν να βρίσκονται στο προσκήνιο της επικαιρότητας. Κατέχουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας, δεδομένου ότι η στρατηγική ανάπτυξη της χώρας ολοκληρώνεται μέσα από τη χωρική διάσταση.

Ακριβώς επειδή οι εξελίξεις πλέον δεν είναι μόνο εθνικές, είναι απαραίτητη η συνεργασία με εμπειρογνώμονες αλλά και με φορείς άλλων χωρών, και ειδικά χώρες όπως η Γαλλία, με την οποία έχουμε πολλά κοινά σαν λαός, αλλά και σε θεσμικό και διοικητικό επίπεδο. Για το λόγο αυτό πρέπει να γίνονται πολλές συζητήσεις μεταξύ εμπειρογνωμόνων, αλλά και μεταξύ φορέων για την εξέλιξη του χωρικού σχεδιασμού και πρέπει να λαμβάνονται επίσης σημαντικές πρωτοβουλίες συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο. Διεθνείς συνεργασίες στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο ΟΟΣΑ, και η Ε. Επιτροπή, φυσικά, έχουν έναν καθοριστικό ρόλο στην αναγνώριση αλλά και στην αντιμετώπιση των σημερινών αλλά και μελλοντικών προκλήσεων. 

Δύο πρόσφατες δράσεις συνεργασίας που είχαμε ήταν η πρώτη με το Πανεπιστήμιο ULCO, και το IFG, όπου  το 2021 διοργανώσαμε μια ημερίδα με θέμα «Χωροταξικός σχεδιασμός και προκλήσεις. Νέα χωροταξική σκέψη σε Ελλάδα και Γαλλία». Τα αποτελέσματα της ημερίδας αυτής εκδόθηκαν στα ελληνικά και τα γαλλικά σε μια ειδική έκδοση στην Νομική Βιβλιοθήκη. Το βιβλίο αυτό, φιλοδοξεί, μέσα από την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, η οποία διαθέτει μακρά παράδοση στα θέματα του χωρικού σχεδιασμού, να αναδείξει τη σημασία του χωρικού σχεδιασμού ως μέσου για την επίλυση των σύνθετων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών ζητημάτων και στην παραγωγή μιας «νέας χωροταξικής σκέψης».

Μια δεύτερη πρόσφατη πρωτοβουλία ήταν το 2022 όπου διοργανώσαμε μια διαδικτυακή συνάντηση-σεμινάριο (webinar) με τίτλο «Θαλάσσιος Χωροταξικός σχεδιασμός στη Μεσόγειο: Προκλήσεις, Προοπτικές και Προτεραιότητες» (“Maritime spatial planning in the Mediterranean area: challenges, perspectives and priorities»), που διοργανώθηκε με τη συμβολή της Γαλλικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Γαλλικού Ινστιτούτου της Ελλάδας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και παρουσιάστηκαν εμπειρίες από την Ισπανία, την Γαλλία, την Ιταλία, την Σλοβενία, την Ελλάδα και την Κύπρο. Στη συνέχεια δημοσιεύσαμε τα αποτελέσματα της συνάντησης στα ελληνικά και στα αγγλικά στο συλλογικό τόμο  «Θαλάσσιος Χωροταξικός σχεδιασμός στη Μεσόγειο: Προκλήσεις, Προοπτικές και Προτεραιότητες», εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη. Η έκδοση αυτή προσεγγίζει κρίσιμα θέματα Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και φιλοδοξεί να συμβάλει στον διάλογο για τα σύγχρονα χωρικά ζητήματα που συνδέονται με τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του θαλάσσιου χώρου παραθέτοντας παραδείγματα από διάφορες μεσογειακές χώρες.

Δεν νομίζω ότι υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες. Απλά θα ήθελα να τους πω ότι είναι πολύ τυχεροί γιατί η Γαλλία είναι μια πολιτισμένη χώρα, να σεβαστούν τις γνώσεις που θα λάβουν και ποτέ να μην ξεχάσουν την καταγωγή τους.