ΙΣΤΟΡΙΕΣ Alumni - ΣΕΙΡΑ ΠΟΡΤΡΕΤΑ : Χριστίνα Κουλούρη

1. Πείτε μας δύο λόγια για τις σπουδές που ακολουθήσατε.

Η Γαλλία υπήρξε τόπος προορισμού για τις σπουδές μου ήδη από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση επειδή φοίτησα σε γαλλικό σχολείο, την Ελληνογαλλική Σχολή Ουρσουλινών, όπου και είχα γνωρίσει την ιστορία, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό της Γαλλίας.  Όταν  ολοκλήρωσα τις προπτυχιακές μου σπουδές στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, συνέχισα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στη νεότερη ιστορία στο Παρίσι. Η φήμη της γαλλικής Σχολής των Annales είχε ήδη επηρεάσει έλληνες ιστορικούς και ήταν ισχυρό κίνητρο και για μένα που στη διάρκεια των σπουδών μου είχα την ευκαιρία να διαβάσω κάποια από τα έργα αναφοράς της Σχολής αυτής. Τα ονόματα των Fernand Braudel, Jacques Le Goff, Pierre Nora, Georges Duby λειτουργούσαν σαν πόλος έλξης για την επιστημονική περιπέτεια που ξεκινούσα. Στο Παρίσι έκανα δύο D.E.A. (Diplôme d’Études Approfondies), όπως έλεγαν τότε τα μάστερ, ένα στο Paris I-Panthéon-Sorbonne και ένα στην École des Hautes Études en Sciences Sociales (E.H.E.S.S.). Στη συνέχεια υποστήριξα τη διδακτορική μου διατριβή στην ιστορία στο Paris I-Panthéon-Sorbonne.

2. Τι αποκομίσατε από τις σπουδές σας στη Γαλλία; Πώς επηρέασε η παραμονή σας στη Γαλλία τη σημερινή σας θέση;

Οι σπουδές μου στη Γαλλία σε μια εποχή που η Ελλάδα δεν είχε ακόμη οργανωμένες μεταπτυχιακές σπουδές υπήρξαν καθοριστικές για τη διαμόρφωση της επιστημονικής μου σκέψης. Η παρακολούθηση των σεμιναρίων της E.H.E.S.S. τα οποία ήταν ανοιχτά σε ένα διεθνές κοινό ήταν μια μοναδική εμπειρία γνώσης. Θυμάμαι ακόμη να παίρνω το πρόγραμμα σπουδών και να εντοπίζω τα σεμινάρια που ήθελα να παρακολουθήσω σε αίθουσες που ήταν διάσπαρτες στο Παρίσι, και όλη την εβδομάδα να τρέχω από το ένα στο άλλο με ενθουσιασμό. Ωστόσο, δεν ήταν μόνο οι σπουδές που με επηρέασαν. Η παραμονή μου στο Παρίσι υπήρξε πλούσια σε πολιτισμικές εμπειρίες, οι οποίες, σε μια τόσο νεαρή ηλικία (πήγα εκεί σε ηλικία 21 ετών), διαμόρφωσαν γενικότερα την αισθητική και το γούστο μου. Θεατρικές παραστάσεις, όπερα, εκθέσεις ζωγραφικής, μουσεία και βιβλιοθήκες είχαν ενταχθεί στο εβδομαδιαίο μου πρόγραμμα. Η ίδια η πόλη ήταν από μόνη της μια ξεχωριστή εμπειρία, σε μια εποχή που η Αθήνα δεν είχε μετρό, πεζοδρόμια, πάρκα. Επιπλέον η Αθήνα δεν είχε ακόμη πολυπολιτισμικό πρόσωπο και οι πιθανότητες να γνωρίσεις συνομηλίκους από άλλη χώρα περιορίζονταν στην περίοδο των διακοπών. Στο Παρίσι όμως γνώρισα και έκανα παρέα με φοιτητές και φοιτήτριες από ολόκληρο τον κόσμο και πήγα σε εκδηλώσεις των διαφόρων κοινοτήτων κυρίως στη Cité Universitaire. Επέλεξα συνειδητά να μην περιοριστώ στον κύκλο των ελλήνων φοιτητών, που λειτουργούσε σαν μια μικρή πατρίδα μακριά από την πατρίδα. Με τον τρόπο αυτό η παραμονή μου στο Παρίσι ήταν ουσιαστικά διεθνής κι αυτό επηρέασε και τον τρόπο που θα έβλεπα στο εξής και την Ελλάδα.

3. Πού βρίσκεστε σήμερα στην επαγγελματική σας σταδιοδρομία ; Ποιες είναι οι εξελίξεις στον τομέα σας στην Ελλάδα και γιατί πιστεύετε ότι η διεθνής συνεργασία είναι σημαντική;

Σήμερα είμαι καθηγήτρια νεότερης και σύγχρονης ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας (ΠΕΙ) στο Πάντειον Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Από τον Σεπτέμβριο 2020 είμαι επίσης Πρύτανις στο Πανεπιστήμιο έχοντας διατελέσει Πρόεδρος του Τμήματος ΠΕΙ και Κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών. Ο τομέας της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας έχει γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, όπως φαίνεται από τα προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημίων, τις εκδόσεις, τα επιστημονικά περιοδικά, τις επιστημονικές ενώσεις και εν γένει την ερευνητική δραστηριότητα. Μεγάλο μέρος της κοινότητας των ιστορικών που καλλιεργούν τον τομέα αυτό έχουν σπουδάσει στη Γαλλία αλλά η νεότερη γενιά είναι στην πλειονότητά της αγγλόφωνη και η τάση αυτή αυξάνεται συνεχώς. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια, χάρη κυρίως στην τεχνολογική επανάσταση, έχουν διευρυνθεί τα διεθνή δίκτυα επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα σε πανεπιστήμια και ερευνητές, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για μικρές χώρες όπως η Ελλάδα. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ευνοηθεί η κινητικότητα μελών ΔΕΠ και φοιτητών μέσω του προγράμματος Erasmus καθώς και η συγκρότηση ερευνητικών ομάδων από πολλές χώρες. Οι συνέργειες αυτές μόνο επωφελείς μπορούν να είναι για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη γιατί καλλιεργούν την εξωστρέφεια και τη διεύρυνση των επιστημονικών οριζόντων. Το Πάντειο έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με πολλά πανεπιστήμια σε όλες τις ηπείρους, ενισχύοντας τη στρατηγική εξωστρέφειας. Προσωπικά, μετέχω σε ποικίλα διεθνή δίκτυα με τις Η.Π.Α. (Πανεπιστήμιο Princeton), το Ηνωμένο Βασίλειο (Πανεπιστήμιο του Reading), τη Γερμανία (Πανεπιστήμιο του Regensburg), κ.ά.

4. Διατηρείτε ακόμη δεσμούς συνεργασίας με τη Γαλλία; Αν ναι, τι είδους;

Εχω σταθερούς δεσμούς με τη Γαλλία μέσω συμβάσεων Erasmus, βάσει των οποίων μπορώ να μεταβαίνω για διδασκαλία σε γαλλικά πανεπιστήμια αλλά και να στέλνω φοιτητές μου. Δημοσιεύω σταθερά στη γαλλική γλώσσα άρθρα σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Εκτός από τη διδακτορική μου διατριβή, έχω δημοσιεύσει ένα επιπλέον βιβλίο στα γαλλικά. Έχω δώσει διαλέξεις και έχω μετάσχει σε συνέδρια και επιστημονικές συναντήσεις στη Γαλλία αλλά και στη γαλλόφωνη Ελβετία. Επιπλέον, έχω μετάσχει σε υποστηρίξεις διδακτορικών διατριβών στη Γαλλία ως μέλος εξεταστικών επιτροπών. Εξάλλου διατηρώ στενές σχέσεις συνεργασίας με την École Française d’Athènes με την οποία το Πάντειο έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας και στης οποίας το Διοικητικό Συμβούλιο μετέχω. Εν γένει, στην Ελλάδα έχω μετάσχει σε πολλές πρωτοβουλίες για τη διοργάνωση κοινών ελληνογαλλικών δράσεων. Σε προσωπικό επίπεδο, η πρωτότοκη κόρη μου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία και συνεχίζει με διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Pierre et Marie Curie. Τον δρόμο της θα ακολουθήσει σύντομα και η δεύτερη κόρη μου με μεταπτυχιακές σπουδές στη νομική. Εμπιστεύομαι το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα.

5. Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε όσους σκοπεύουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στη Γαλλία ή να αναζητήσουν εργασία εκεί μετά τις σπουδές τους;

Η Γαλλία έχει μια στέρεη ακαδημαϊκή παράδοση, υψηλού επιπέδου διδακτικό προσωπικό και μια κουλτούρα κοντά στην ελληνική. Οι σπουδές προσφέρονται δωρεάν, ένα ισχυρό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες χώρες, ενώ ήδη αρκετά προγράμματα σπουδών είναι και στα αγγλικά. Επιπλέον υπάρχουν φοιτητικές εστίες και μια εξαιρετική υποδομή φοιτητικής μέριμνας. Συνεπώς, οι σπουδές συνδυάζουν την ποιότητα με την υποστήριξη στην καθημερινότητα. Οι εργασιακές συνθήκες είναι επίσης πολύ καλύτερες γιατί οι Γάλλοι απολαμβάνουν τη ζωή παράλληλα με την εργασία και δεν έχουν ασφυκτικά προγράμματα που δεν αφήνουν ελεύθερο χρόνο. Η ποιότητα ζωής γι’ αυτούς είναι εξίσου σημαντική με την αποτελεσματικότητα στην εργασία. Σε αυτό βρίσκονται κοντά στην ελληνική νοοτροπία. Υπ’ αυτή την έννοια, νιώθουμε οικειότητα στη Γαλλία από κάθε άποψη.