PORTRET: Paweł Zajdel, profesor UJ wyróżniony Polsko-Francuską Nagrodą

• Polsko-Francuska Nagroda dla cenionego naukowca

W uznaniu osiągnięć naukowych w dziedzinie chemii medycznej,  w 2021 r., prof. Paweł Zajdel został uhonorowany Polsko-Francuską Nagrodą ustanowioną przy współpracy Towarzystwa Chemicznego Francji (Société Chimique de France) i Polskiego Towarzystwa Chemicznego.

Polsko-Francuska Nagroda przyznawana jest co roku; w latach nieparzystych wyróżnienia przyznawane są polskim naukowcom, a w latach parzystych – francuskim. 

W ramach działalności dydaktycznej na Wydziale Farmaceutycznym UJ CM, prof. dr hab. Paweł Zajdel prowadzi wykłady z chemii organicznej i chemii leków. Pełni funkcję kierownika Katedry Chemii Organicznej. 

Jego codzienna praca przyczynia się do poszerzenia wiedzy z zakresu chemii medycznej, nauki zajmującej się m.in. projektowaniem i syntezą związków o aktywności biologicznej, potencjalnych leków. Badania prof. Zajdla dotyczą poszukiwania związków chemicznych o cechach ligandów wybranych białek receptorowych i enzymatycznych, w szczególności modulatorów receptorów dopaminy i serotoniny. Te cząsteczki chemiczne są badane w celu opracowania nowych metod leczenia psychiatrycznych i neurodegeneracyjnych chorób ośrodkowego układu nerwowego – depresji, schizofrenii, choroby Alzheimera.

Choć nie da się podsumować kariery zawodowej w kilku liczbach, Paweł Zajdel jest autorem ponad 90 oryginalnych publikacji naukowych. Ma na swoim koncie trzy patenty i 12 zgłoszeń patentowych.

• Silne relacje naukowe z Francją

Prof. Paweł Zajdel ściśle współpracuje z badaczami francuskimi. Wszystko zaczęło się w 2006 r., w trakcie realizacji doktoratu w systemie cotutelle, pod opieką naukową prof. Macieja Pawłowskiego i prof. Jeana Martineza.

W 2016 r. prof. Paweł Zajdel otrzymał nagrodę Galien Polska. Nagroda ta została ufundowana przez Fundację Galien we Francji dla wyróżnienia znaczących innowacji w dziedzinie medycyny. Każdego roku, od ponad pięćdziesięciu lat, nagrodą Galien honorowane są osiągnięcia w zakresie badań nad produktem leczniczym, osiągnięcia dotyczące innowacyjnych wyrobów medycznych, e-zdrowia oraz innowacyjnej kampanii zdrowotnej. Nagroda Galien, będąca również symbolem rzetelności w realizacji badań naukowych, jest obecnie przyznawana w kilkunastu krajach, w tym w Polsce.

Jako laureat Nagrody Ambasady Francji w Polsce i Instytutu Francuskiego w Polsce w ramach Prix Galien Polska prof. Zajdel w listopadzie 2017 r. odbył staż naukowy (SSHN) w Instytucie Biocząsteczek im. Maxa Mousserona (l’Institut des Biomolécules Max Mousseron, IBMM) na Uniwersytecie w Montpellier. Jego badania – we współpracy z naukowcami francuskimi z IBMM, Instytutu Genomiki Funkcjonalnej (l’Institut de Génomique Fonctionnelle) w Montpellier oraz jednostki badawczej Neuro-Dol w Clermont-Ferrand Uniwersytetu Clermont-Auvergne, koncentrują się na poszukiwaniu nowych cząsteczek o działaniu przeciwpsychotycznym oraz związków mogących znaleźć zastosowanie w leczeniu bólu neuropatycznego. 

Paweł Zajdel, laureat Polsko-Francuskiej Nagrody 2021

W latach 2017-2018, prof. P. Zajdel wraz z dr Frederykiem Lamaty (IBMM, Montpellier) koordynował projekt Polonium pt. „Nowe ligandy receptora serotoninowego 5-HT6 jako perspektywa leczenia zaburzeń neurodegeneracyjnych”. Projekt Polonium to wspólny francusko-polski projekt współpracy naukowej Partenariat Hubert Curien (PHC). W Polsce program jest koordynowany przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA), a we Francji przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych (MEAE) oraz Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, Badań i Innowacji (MESRI).

Zrealizowany przez prof. Zajdla i dr. Lamaty projekt Polonium umożliwił wymianę ośmiu stażystów - czterech do Francji i czterech do Polski oraz realizację rozprawy doktorskiej w systemie cotutelle między Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytetem w Montpellier we Francji. 

Współpraca naukowa realizowana przy udziale zespołów koordynowanych przez profesorów Macieja Pawłowskiego i Pawła Zajdla oraz Jeana Martineza, Gillesa Subry i Frederyka Lamaty zaowocowała opublikowaniem 22 artykułów w czasopismach o zasięgu międzynarodowym, pięcioma zgłoszeniami patentowymi i trzema wspólnymi patentami oraz wypromowaniem dwóch doktorów w systemie cotutelle. 

Więcej informacji

Société Chimique de France, "Lauréat 2021 du Prix Franco-Polonais" https://new.societechimiquedefrance.fr/distinctions_cat/franco-polonais/

Instytut Francuski, "Remise du Prix de l’Ambassade de France en Pologne dans le cadre du Prix Galien Polska 2016", 22 listopada 2016 r.

Remise du Prix Galien Polska 2016 (institutfrancais.pl)

Instytut Francuski, Prix galien 2016

Prix Galien 2016 (institutfrancais.pl)

Tekst

Elisa Pospieszny, Koordynator ds. Współpracy naukowej i uniwersyteckiej w Ambasadzie Francji w Polsce 

Tłumaczenie i redakcja

Iwona Gorczyca-Polus, Koordynator Campus France Polska, oddział w Krakowie